Bài 8. Thiết kế nghiên cứu hành động (Action Research Designs)
Sau khi đọc xong bài này, bạn sẽ có thể:
|
1. Khi nào sử dụng?
Nghiên cứu hành động có trọng tâm ứng dụng. Tương tự như nghiên cứu phương pháp hỗn hợp, nghiên cứu hành động sử dụng thu thập dữ liệu dựa trên phương pháp định lượng hoặc định tính hoặc cả hai. Tuy nhiên, nó khác ở chỗ nghiên cứu hành động giải quyết một vấn đề cụ thể, thực tế và tìm kiếm giải pháp cho một vấn đề. Do đó, các thiết kế nghiên cứu hành động là các thủ tục có hệ thống được thực hiện bởi nhà giáo dục để thu thập thông tin và sau đó cải thiện cách thức vận hành của thiết lập giáo dục cụ thể của họ, việc giảng dạy và việc học tập của học sinh. Các nhà giáo dục nhằm mục đích cải thiện thực hành giáo dục bằng cách nghiên cứu các vấn đề hoặc vấn đề mà họ phải đối mặt.
Bạn sử dụng nghiên cứu hành động khi bạn có một vấn đề giáo dục cụ thể cần giải quyết. Vấn đề này có thể là xác định xem liệu phương pháp học dựa trên vấn đề có vượt trội hơn so với bài giảng truyền thống hay không, hoặc khám phá cách khả năng đọc viết phát triển như thế nào đối với học sinh lớp một. Nghiên cứu hành động tạo cơ hội cho các nhà giáo dục phản ánh về thực tiễn của riêng họ. Trên thực tế, phạm vi nghiên cứu hành động cung cấp một phương tiện để giáo viên hoặc nhà giáo dục trong trường học cải thiện thực hành hành động của họ và thực hiện điều đó bằng cách tham gia vào nghiên cứu.
2. Các loại của thiết kế tường thuật
Theo Creswell (2002), hai hình thức nghiên cứu hành động là nghiên cứu hành động thực tế và nghiên cứu hành động có sự tham gia.
2.1. Nghiên cứu hành động thực tế (Practical Action Research)
Giáo viên tìm cách nghiên cứu các vấn đề trong lớp học của chính họ để họ có thể cải thiện việc học tập của học sinh và hiệu suất chuyên môn của chính họ. Các nhóm bao gồm giáo viên, học sinh, cố vấn và quản trị viên tham gia vào nghiên cứu hành động để giải quyết các vấn đề phổ biến như bạo lực gia tăng trong trường học. Trong những tình huống này, các nhà giáo dục tìm cách tăng cường thực hành giáo dục thông qua việc nghiên cứu một cách có hệ thống một vấn đề địa phương. Nghiên cứu hành động thực tế bao gồm một dự án nghiên cứu quy mô nhỏ, tập trung hẹp vào một vấn đề hoặc vấn đề cụ thể, và được thực hiện bởi các giáo viên hoặc nhóm cá nhân trong một trường học. Ví dụ, một giáo viên tiểu học nghiên cứu hành vi gây rối của một đứa trẻ trong lớp học của cô ấy.
Một hạn chế của phương pháp này là mặc dù giáo viên cố gắng cải thiện các hoạt động trong lớp học của họ, nhưng họ có rất ít thời gian để tham gia vào nghiên cứu của riêng mình. Mặc dù giáo viên có thể giỏi những gì họ làm và quen thuộc với việc dạy trẻ trong lớp, nhưng họ có thể cần hỗ trợ để trở thành nhà nghiên cứu. Để đạt được mục tiêu này, họ có thể tham gia các lớp sau đại học, những lớp này sẽ giúp họ đổi mới hoặc phát triển các kỹ năng cần thiết để tìm hiểu yêu cầu trong một dự án nghiên cứu hành động.
2.2. Nghiên cứu hành động có sự tham gia (Participatory Action Research)
Thay vì tập trung vào việc cá nhân giáo viên giải quyết các vấn đề ngay lập tức trong lớp học hoặc trường học giải quyết các vấn đề nội bộ, nghiên cứu hành động có sự tham gia có một sự định hướng xã hội và cộng đồng và một sự nhấn mạnh vào nghiên cứu góp phần giải phóng hoặc thay đổi trong xã hội của chúng ta.
Mục đích của nghiên cứu hành động có sự tham gia là cải thiện chất lượng của các tổ chức, cộng đồng và cuộc sống gia đình của mọi người. Được áp dụng cho giáo dục, trọng tâm là cải thiện và trao quyền cho các cá nhân trong trường học, hệ thống giáo dục và cộng đồng trường học. Như vậy, nó khác nghiên cứu hành động thực tế ở chỗ kết hợp mục đích giải phóng nhằm cải thiện và trao quyền cho các cá nhân và tổ chức trong các cơ sở giáo dục.
Ví dụ, các nhà nghiên cứu hành động có sự tham gia nghiên cứu các vấn đề liên quan đến nhu cầu giải quyết các vấn đề xã hội đang hạn chế và kìm hãm cuộc sống của học sinh và các nhà giáo dục. Một số chủ đề như các bài kiểm tra rập khuôn học sinh, các tương tác lớp học làm im lặng tiếng nói của học sinh thiểu số…
3. Các đặc điểm chính của nghiên cứu tường thuật
Bất chấp sự khác biệt giữa nghiên cứu hành động thực tế và nghiên cứu hành động có sự tham gia, cả hai loại thiết kế đều có những đặc điểm chung được tìm thấy trong nghiên cứu hành động (Creswell, 2002).
– Trọng tâm thiết thực: Mục đích của nghiên cứu hành động là giải quyết một vấn đề thực tế trong môi trường giáo dục. Vì vậy, các nhà nghiên cứu hành động nghiên cứu các vấn đề thực tế sẽ có lợi ngay lập tức cho giáo dục. Những vấn đề này có thể là mối quan tâm của một giáo viên trong lớp học hoặc vấn đề trường học – cộng đồng, vấn đề chính sách hoặc cấu trúc trường học hạn chế quyền tự do và hành động của cá nhân, hoặc mối quan tâm của các cá nhân ở các thị trấn và thành phố. Các nhà nghiên cứu hành động không thực hiện hình thức nghiên cứu này để nâng cao kiến thức, mà để giải quyết một vấn đề ứng dụng tức thì.
– Thực hành riêng của nhà giáo dục – nhà nghiên cứu: Khi các nhà nghiên cứu hành động tham gia vào một nghiên cứu, họ quan tâm đến việc kiểm tra các phương pháp thực hành của chính họ hơn là nghiên cứu các phương pháp thực hành của người khác. Theo nghĩa này, các nhà nghiên cứu hành động tham gia vào nghiên cứu có sự tham gia hoặc tự phản ánh trong đó họ hướng ống kính vào lớp học, trường học hoặc thực hành giáo dục của chính họ. Khi nghiên cứu tình huống của chính mình, họ suy ngẫm về những gì họ đã học được, cũng như những gì họ có thể làm để cải thiện phương pháp giáo dục của mình.
– Cộng tác: Các nhà nghiên cứu hành động cộng tác với những người khác, thường có sự tham gia của các đối tác trong nghiên cứu (học sinh, các bên liên quan, phụ huynh, nhà quản lí, nhân viên trường học, giáo viên khác…). Nó liên quan đến việc thiết lập các mối quan hệ có thể chấp nhận và hợp tác, giao tiếp một cách chân thành và thích hợp.
– Quá trình năng động: Các nhà nghiên cứu hành động tham gia vào một quá trình năng động liên quan đến các hoạt động lặp đi lặp lại, giống như ‘vòng xoắn ốc’ các hoạt động, nhằm phản ánh một vấn đề, thu thập dữ liệu và hành động. Phản ánh, thu thập dữ liệu, thử một giải pháp và quay trở lại phản xạ theo hình xoắn ốc đều là một phần của quá trình nghiên cứu hành động. Quá trình không tuân theo một mô hình tuyến tính hoặc một chuỗi nhân quả từ vấn đề đến hành động.
– Kế hoạch hành động: Để giải quyết vấn đề, nhà nghiên cứu hành động cần xác định một kế hoạch hành động. Nó có thể đơn giản chỉ là việc thiết lập một chương trình thí điểm, một kế hoạch chính thức bằng văn bản hoặc một cuộc thảo luận không chính thức về cách tiến hành liên quan đến một vài cá nhân (ví dụ, học sinh trong một lớp học) hoặc liên quan đến toàn bộ cộng đồng (ví dụ, trong một nghiên cứu nghiên cứu có sự tham gia).
– Chia sẻ nghiên cứu: Không giống như nghiên cứu truyền thống, nơi mà các nhà điều tra báo cáo trong các ấn phẩm tạp chí khoa học và sách, các nhà nghiên cứu hành động báo cáo nghiên cứu của họ cho các nhà giáo dục, những người sau đó có thể sử dụng ngay kết quả. Các nhà nghiên cứu hành động thường tham gia chia sẻ báo cáo với trường học, cộng đồng và nhân viên giáo dục địa phương. Mặc dù các nhà nghiên cứu hành động xuất bản trên các tạp chí học thuật, họ thường quan tâm hơn đến việc chia sẻ thông tin tại địa phương với những cá nhân có thể thúc đẩy thay đổi hoặc ban hành kế hoạch trong lớp học hoặc trường học của họ. Ngoài ra, các trang Web và blog thảo luận tạo cơ hội cho các nhà nghiên cứu hành động công khai các nghiên cứu của họ.
4. Các bước tiến hành nghiên cứu tường thuật
Creswell (2002) gợi ý một quy trình 8 bước để tiến hành một nghiên cứu hành động:
Bước 1. Xác định xem Nghiên cứu hành động có phải là thiết kế tốt nhất để sử dụng hay không
Nghiên cứu hành động là một hình thức ứng dụng. Bạn có thể sử dụng nó để giải quyết một vấn đề, thường là một vấn đề trong hoàn cảnh công việc hoặc cộng đồng của bạn. Nó đòi hỏi bạn phải có thời gian để thu thập và phân tích dữ liệu cũng như thử nghiệm các phương án khác nhau để giải quyết vấn đề. Để trợ giúp quá trình phản ánh, lý tưởng nhất là bạn cần những người cộng tác để chia sẻ những mối quan hệ chính xác. Nghiên cứu hành động cũng đòi hỏi sự hiểu biết rộng rãi về nhiều loại thu thập dữ liệu định lượng và định tính để thu thập thông tin nhằm đưa ra kế hoạch hành động.
Bước 2. Xác định một vấn đề để nghiên cứu
Yếu tố quan trọng nhất trong nghiên cứu hành động là bạn cần giải quyết một vấn đề thực tế. Vấn đề này có thể là vấn đề mà bạn phải đối mặt trong thực tế của chính bạn hoặc trong cộng đồng của bạn. Sau đó, bạn viết ra vấn đề hoặc một câu hỏi cần trả lời.
Bước 3. Xác định các nguồn lực để giúp giải quyết vấn đề
Khám phá một số nguồn lực để giúp nghiên cứu vấn đề. Tài liệu và dữ liệu hiện có có thể giúp bạn hình thành một kế hoạch hành động. Bạn có thể cần xem lại tài liệu và xác định những gì người khác đã nghiên cứu được về cách giải quyết vấn đề. Hỏi ý kiến đồng nghiệp sẽ giúp bắt đầu một nghiên cứu. Hợp tác với nhân viên trường đại học hoặc những người hiểu biết trong cộng đồng cung cấp nguồn lực cho một dự án nghiên cứu hành động. Những cá nhân đã thực hiện các dự án nghiên cứu hành động cũng có thể giúp bạn trong quá trình nghiên cứu.
Bước 4. Xác định thông tin bạn sẽ cần
Lập kế hoạch chiến lược thu thập dữ liệu. Điều này có nghĩa là bạn cần quyết định ai có thể cung cấp dữ liệu, bạn sẽ nghiên cứu bao nhiêu người, những cá nhân nào để truy cập. Một cân nhắc khác là loại dữ liệu bạn cần thu thập. Lựa chọn của bạn là thu thập dữ liệu định lượng hoặc định tính hoặc cả hai. Nguồn dữ liệu định lượng và định tính có thể tổ chức thành ba khía cạnh: trải nghiệm (quan sát và lấy các chú thích hiện trường), truy vấn (hỏi mọi người để lấy thông tin), kiểm tra (sử dụng và lập hồ sơ). Việc lựa chọn các nguồn dữ liệu phụ thuộc vào các câu hỏi, thời gian và nguồn lực, sự sẵn có của các cá nhân và các nguồn thông tin. Nói chung, càng sử dụng nhiều nguồn và càng nhiều ba khía cạnh giữa chúng, bạn càng có thể hiểu được vấn đề và phát triển các kế hoạch hành động khả thi.
Bước 5. Triển khai thu thập dữ liệu
Việc thực hiện thu thập dữ liệu cần có thời gian, đặc biệt nếu bạn thu thập nhiều nguồn thông tin. Ngoài ra, những người tham gia của bạn có thể có thời gian giới hạn để hoàn thành các công cụ đo lường (chẳng hạn bảng hỏi, bài kiểm tra…) hoặc tham gia vào các cuộc phỏng vấn. Ghi chép chính xác thông tin đã thu thập, sắp xếp nó thành các tệp dữ liệu để phân tích chủ đề, và kiểm tra chất lượng của thông tin là các bước thu thập dữ liệu quan trọng.
Bước 6. Phân tích dữ liệu
Bạn có thể quyết định tự mình phân tích dữ liệu hoặc nhờ sự trợ giúp của các nhà giáo dục hoặc nhà phân tích dữ liệu khác. Bạn có thể trình bày kết quả của mình cho người khác để tìm hiểu cách họ giải thích các kết quả. Trong hầu hết các tình huống, thống kê mô tả sẽ đủ cho việc phân tích dữ liệu nghiên cứu hành động của bạn.
Bước 7. Xây dựng kế hoạch hành động
Một kế hoạch có thể là một tuyên bố không chính thức về việc thực hiện một phương pháp giáo dục mới. Đó có thể là một kế hoạch phản ánh các cách tiếp cận thay thế để giải quyết vấn đề hoặc chia sẻ những gì bạn đã học được với những người khác, chẳng hạn như giáo viên, nhân viên trường học và cộng đồng khác. Bạn có thể chính thức viết ra kế hoạch này hoặc trình bày nó dưới dạng dàn ý. Bạn có thể tự phát triển nó hoặc cộng tác với nhân viên nhà trường để viết nó.
Bước 8. Thực hiện Kế hoạch và Phản ánh
Trong nhiều dự án nghiên cứu hành động, bạn sẽ thực hiện kế hoạch hành động của mình để xem liệu nó có tạo ra sự khác biệt hay không. Điều này liên quan đến việc thử một giải pháp tiềm năng cho vấn đề của bạn và theo dõi xem liệu nó có tác động hay không. Để xác định sự khác biệt này, bạn có thể tham khảo các mục tiêu ban đầu của mình hoặc câu hỏi nghiên cứu mà bạn muốn trả lời trong dự án nghiên cứu hành động.
Bạn cũng cần phải suy ngẫm về những gì bạn đã học được từ việc thực hiện kế hoạch của mình và chia sẻ nó với những người khác. Bạn có thể cần chia sẻ rộng rãi nó với các đồng nghiệp trong trường, nhà quản lí, các nhà nghiên cứu đại học hoặc các nhà hoạch định chính sách. Trong một số trường hợp, bạn sẽ không đạt được giải pháp phù hợp và bạn sẽ cần thử một ý tưởng khác và xem liệu nó có tạo ra sự khác biệt hay không. Theo cách này, một dự án nghiên cứu hành động thường dẫn đến một dự án nghiên cứu hành động khác.
Tài liệu tham khảo
- Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
- Lovely Professional University. Methodology of Educational Research and Statistics. Produced & Printed by Laxmi Publications (P) LTD, 2014. No 113, Golden House, Daryaganj, New Delhi-110002 for Lovely Professional University Phagwara
- Johnson, R. B., & Christensen, L. (2019). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Sage publications.
