Biểu đồ thanh theo cụm (Clustered Bar Chart)
1. Giới thiệu
Biểu đồ thanh theo cụm (Clustered Bar Chart) có thể được sử dụng khi bạn có một biến liên tục và hai biến danh nghĩa hoặc thứ tự, và muốn minh họa sự khác biệt trong biến liên tục (thường hoạt động như một biến phụ thuộc) về danh mục của hai biến danh nghĩa hoặc thứ tự (thường hoạt động như các biến độc lập). Ví dụ, một biểu đồ thanh theo cụm có thể thích hợp nếu bạn đang phân tích dữ liệu của bạn bằng cách sử dụng bài kiểm tra bài kiểm tra ANOVA một chiều không liên quan, và ANOVA hai chiều giai thừa 2 × 2 (không liên quan).
Chúng tôi khuyên bạn nên cài SPSS version 25 trở lên để được hỗ trợ tốt nhất công cụ vẽ biểu đồ, đồ thị.
2. Hướng dẫn tạo biểu đồ thanh theo cụm trong SPSS
Ví dụ, một nhà nghiên cứu quan tâm đến việc liệu điểm GPA của sinh viên có bị ảnh hưởng bởi yếu tố giới tính và năm sinh viên của họ hay không. Họ đã thu thập một mẫu điểm GPA của ngẫu nhiên 20 sinh viên. Sau đó, nhà nghiên cứu chia các sinh viên theo giới tính (Nam / Nữ), và sau đó lại chia theo năm học sinh viên (năm thứ nhất, năm thứ hai, Năm thứ ba trở lên).
Trong SPSS, chúng ta tạo một biến phụ thuộc (liên tục) ‘GPA’, hai biến độc lập danh nghĩa là ‘Gioitinh’ (có hai danh mục: “Nam” và “Nữ”) và ‘StudentYear’ (với ba loại: “Năm thứ nhất”, “Năm thứ hai” và “Năm thứ ba trở lên”). Để có những cảm nhận đầu tiên về sự ảnh hưởng này trước khi tiến hành một bài kiểm tra ‘ANOVA một chiều không liên quan’, nhà nghiên cứu tiến hành vẽ biểu đồ Clustered Bar Chart để quan sát mối quan hệ giữa GPA với giới tính và năm học sinh viên.
Bạn hãy thực hiện theo các bước sau đây để tạo một biểu đồ thanh theo cụm trong SPSS:
– Bước 1: chọn Graphs > Chart Builder…
– Bước 2: Trong hộp thoại Chart Builder, chọn “Bar” từ vùng Choose from, tám tùy chọn biểu đồ thanh khác nhau xuất hiện. Chúng ta có thể chọn loại Clustered Bar và chuyển nó vào vùng xem trước biểu đồ chính (Chart preview uses example data).
– Bước 3: Kéo thả biến độc lập ‘Năm sinh viên?’ từ hộp Variables và hộp “X-Axis?”. Tương tự, kéo thảo biến phụ thuộc ‘GPA’ vào hộp “Y-Axis?”. Tiếp theo, chúng ta chuyển biến ‘Giới tính’ vào hộp ‘Cluster on X: set color’. Lưu ý rằng ngăn xem trước đồ thị không vẽ chính xác dữ liệu biến mà bạn đã kéo vào ngăn xem trước, mặc dù có vẻ như vậy do các thanh của biểu đồ thay đổi khi bạn thêm các biến của mình. Do đó, đừng bối rối và nghĩ rằng bạn đã làm sai điều gì đó.
– Bước 4: Bạn nhấp vào hộp Display error bars trong hộp thoại Element Properties, nó sẽ kích hoạt các thanh lỗi “Error Bars Represent”. Giữ nguyên khoảng tin cậy “Confidence intervals” được chọn và Level (%) ở 95%.
– Bước 5: Chúng ta có thể nhấp vào ‘X-Axis1 (Bar)’ và “Y-Axis1 (Bar1)” trong vùng Edit Properties of để thực hiện các tùy chọn hiển thị trên trục X và trục Y. Chẳng hạn như thay đổi thứ tự hiển thị các cụm trong trục X; đặt giá trị min, max trên trục Y.
– Bước 6: Nhấp OK trong hộp thoại Chart Builder để tạo đồ thị thanh theo cụm. Kết quả như hình dưới đây.
Gợi ý nhận xét: Nhìn biểu đồ thanh theo cụm cho chúng ta thấy những cảm nhận đầu tiên về mối quan hệ giữa các phản ứng với tăng học phí của sinh viên theo năm sinh viên và giới tính. Chiều cao của mỗi thanh tương ứng với điểm trung bình của các phản ứng với tăng học phí. Chiều rộng của các thanh không có ý nghĩa trong biểu đồ thanh theo cụm. Những cảm nhận đầu tiên cho thấy không có sự khác biệt giữa sinh viên nam và nữ trong các phản ứng với tăng học phí. Sự chênh lệch về điểm số phản ứng với tăng học phí giữa các năm sinh viên là cũng nhỏ. Bạn cần tiến hành các bài thống kê kiểm tra tiếp theo.
