Bài 1. Thiết kế thử nghiệm (Experimental Designs)
4. Các bước tiến hành nghiên cứu thử nghiệm
Mặc dù không có một quy trình cố định chung, nhưng quy trình của Creswell (2002) dưới đây là một gợi ý tốt cho các nhà nghiên cứu:
Bước 1. Quyết định xem Thử nghiệm có giải quyết được vấn đề nghiên cứu của bạn hay không
Loại vấn đề được các nhà thử nghiệm nghiên cứu là cần biết liệu một thực hành mới có ảnh hưởng đến kết quả hay không. Trong tất cả các thiết kế trong giáo dục, thử nghiệm là thiết kế tốt nhất để sử dụng cho nghiên cứu các mối quan hệ nguyên nhân và kết quả. Thử nghiệm không phải là lựa chọn tốt nhất khi vấn đề yêu cầu cho việc khái quát hóa kết quả đến một dân số hoặc khi bạn không thể thao tác các điều kiện của thử nghiệm.
Bước 2. Hình thành giả thuyết để kiểm tra mối quan hệ nhân quả
Một giả thuyết đưa ra dự đoán về kết quả. Người thử nghiệm thiết lập dự đoán này (dưới dạng giả thuyết vô hiệu hoặc giả thuyết thay thế) và sau đó thu thập dữ liệu để kiểm tra giả thuyết. Các giả thuyết thường được sử dụng trong nghiên cứu thử nghiệm nhiều hơn là các câu hỏi nghiên cứu, nhưng cả hai đều có thể được sử dụng. Khi nêu các giả thuyết thử nghiệm, cần chú ý:
- Các biến độc lập phải chứa ít nhất một biến có nhiều cấp, và nhà nghiên cứu cần thao tác một trong các cấp. Các biến phụ thuộc là kết quả và người thử nghiệm thường nghiên cứu nhiều kết quả (ví dụ: thành tích học tập và thái độ của học sinh).
- Các biến là được đo trên một công cụ đo lường hoặc được ghi lại dưới dạng các quan sát. Nó cần tạo ra những điểm số hợp lệ và đáng tin cậy. Bạn cần đặc biệt chú ý đến việc lựa chọn các phép đo sẽ dẫn đến điểm số có giá trị cao.
Các giả thuyết thường dựa trên các mối quan hệ được tìm thấy trong các nghiên cứu của các nhà nghiên cứu trước đây hoặc chứa trong các lý thuyết đang được kiểm tra và liên tục sửa đổi.
Ví dụ: i) Các phương pháp đọc im lặng, kể chuyện và kể chuyện với hình ảnh có ảnh hưởng khác nhau đến khả năng cải thiện từ vựng tiếng Anh của học sinh tiểu học. ii) Các bài giảng tăng cường kể chuyện kết hợp với tranh có ảnh hưởng lớn nhất đến khả năng cải thiện từ vựng tiếng Anh của học sinh tiểu học.
Trong các giả thuyết này, các nhà nghiên cứu thiết lập các dự đoán về những gì họ sẽ tìm thấy trong nghiên cứu của mình. Họ so sánh ba nhóm phương pháp cải thiện từ vựng tiếng Anh gồm: đọc im lặng, kể chuyện và kể chuyện với tranh.
Bước 3. Chọn đơn vị thí nghiệm và xác định người tham gia nghiên cứu
Một trong những bước đầu tiên khi tiến hành thử nghiệm là quyết định ‘đơn vị thử nghiệm’ (experimental unit). Đơn vị thử nghiệm là đơn vị nhỏ nhất được nhà nghiên cứu xử lý trong quá trình thử nghiệm. Khi chúng ta sử dụng thuật ngữ được điều trị, chúng ta đang đề cập đến phương pháp điều trị thử nghiệm. Bạn có thể thu thập dữ liệu từ các cá nhân, nhưng đơn vị thử nghiệm được xử lý thực sự khác nhau giữa các thử nghiệm này với thử nghiệm khác. Đơn vị thử nghiệm nhận điều trị có thể là một cá nhân, một số cá nhân, một nhóm, một số nhóm hoặc toàn bộ tổ chức.
Ai sẽ tham gia thử nghiệm của bạn? Những người tham gia vào một nghiên cứu thử nghiệm là những cá nhân được nhà nghiên cứu để xác định xem liệu sự can thiệp có tạo ra sự khác biệt trong một hoặc nhiều kết quả hay không. Nhà nghiên cứu có thể lựa chọn người tham gia vì họ tình nguyện hoặc họ đồng ý tham gia. Ngoài ra, nhà nghiên cứu có thể chọn những người tham gia có sẵn trong các nhóm còn nguyên vẹn, được xác định rõ ràng và dễ dàng nghiên cứu. Ví dụ, nhà nghiên cứu sử dụng các lớp hiện có của học sinh khối lớp ba để tiến hành thử nghiệm các phương pháp cải thiện từ vựng tiếng Anh.
Bạn sẽ nghiên cứu bao nhiêu người? Trong một thử nghiệm lý tưởng, nhà nghiên cứu hình thành ít nhất một nhóm đối chứng và một nhóm thử nghiệm. Trong nhiều thí nghiệm, quy mô của tổng số người tham gia (và số người tham gia mỗi nhóm) được quyết định bởi các vấn đề thực tế về số lượng tình nguyện viên đăng ký tham gia nghiên cứu hoặc các cá nhân có sẵn cho nhà nghiên cứu. Nhà nghiên cứu cũng sử dụng số liệu thống kê để phân tích dữ liệu và những số liệu thống kê này yêu cầu số lượng người tham gia tối thiểu (thường liên quan đến tính toán sức mạnh thống kê và kích thước hiệu ứng).
Những người tham gia nên được chọn như thế nào? Nếu có thể, bạn nên chọn ngẫu nhiên các cá thể cho thử nghiệm từ dân số nghiên cứu để có thể đưa ra các suy luận từ kết quả cho dân số. Việc lựa chọn này được thực hiện thông qua việc đánh số các cá thể trong quần thể và chọn ngẫu nhiên những người tham gia bằng cách sử dụng một bảng số ngẫu nhiên. Trong thực tế, thủ tục này có thể không phải lúc nào cũng thực hiện được vì không thể dễ dàng xác định được dân số hoặc bạn có thể không tiếp cận được với tất cả mọi người trong dân số. Tuy nhiên, bởi vì tiền đề cơ bản của tất cả các nghiên cứu định lượng là các phát hiện sẽ được khái quát hóa, lựa chọn ngẫu nhiên cho phép người điều tra để đưa ra các suy luận về dân số. Khi không thể thực hiện lựa chọn ngẫu nhiên, một giải pháp thay thế là tiến hành nhiều thử nghiệm với những người tham gia khác nhau từ quần thể để có thể đưa ra một số suy luận về khả năng tổng quát hóa hoặc giá trị bên ngoài.
Các cá nhân nên được phân công vào các nhóm như thế nào? Một tình huống tối ưu là phân công ngẫu nhiên các cá nhân vào các nhóm, nhưng thủ tục này có thể không phải lúc nào cũng khả thi. Ngoài ra, để cung cấp khả năng kiểm soát tốt hơn đối với các yếu tố ngoại lai, nên khớp cặp, biến chặn, chọn các nhóm đồng nhất và sử dụng hiệp biến.
Bước 4. Chọn một phương pháp điều trị thử nghiệm và giới thiệu nó
Chìa khóa cho bất kỳ thiết kế thử nghiệm nào là thiết lập các cấp độ của điều trị và áp dụng một cấp độ cho mỗi nhóm, chẳng hạn như một cấp độ đối với nhóm thử nghiệm và một cấp độ khác đối với nhóm đối chứng. Sau đó, các nhóm được so sánh về một hoặc nhiều kết quả. Khi quyết định sử dụng biện pháp can thiệp nào, bạn có thể cân nhắc một số yếu tố:
- Lựa chọn một biện pháp can thiệp có “liều lượng” thích hợp, nghĩa là can thiệp phải kéo dài đủ lâu và đủ mạnh để thực sự có tác động đến kết quả.
- Một can thiệp tốt là một can thiệp đã được các nhà nghiên cứu khác sử dụng và nó sẽ dự đoán sự thay đổi trong kết quả. Việc xem xét các tài liệu và đánh giá các lý thuyết trong quá khứ như là sự dự đoán cho các mối quan hệ giúp các nhà nghiên cứu xác định vị trí can thiệp có thể dự đoán thay đổi.
- Các nhà nghiên cứu nên chọn một biện pháp can thiệp có thể được thực hiện với càng ít sự xâm nhập trong các thiết lập môi trường và vào những người tham gia càng tốt. Điều này có nghĩa là nhà nghiên cứu cần tôn trọng môi trường trường học hoặc trường học đang được nghiên cứu và có được sự hợp tác của những người tham gia nghiên cứu.
Bước 5. Chọn một loại thiết kế thử nghiệm
Bạn cần phải đưa ra một số quyết định dựa trên kinh nghiệm của bạn với các thử nghiệm, tính khả dụng của những người tham gia nghiên cứu và khả năng kiểm soát thực tế của bạn đối với các yếu tố ngoại lai. Các tiêu chí được đưa ra trong Bảng 1 sẽ giúp bạn lựa chọn được một thiết kế phù hợp nhất.
Bước 6. Tiến hành thử nghiệm
Tiến hành thử nghiệm bao gồm các bước thủ tục phù hợp với một thiết kế đã chọn. Nó có thể liên quan đến:
- Quản lý một bài kiểm tra trước, nếu bạn định sử dụng nó
- Giới thiệu điều trị thử nghiệm cho nhóm thử nghiệm
- Giám sát quá trình chặt chẽ để giảm thiểu các mối đe dọa đối với giá trị nội bộ
- Đo lường bài kiểm tra sau (đo lường biến phụ thuộc)
- Sử dụng các thực hành đạo đức bằng cách hỏi ý kiến những người tham gia bằng cách thông báo cho họ về mục đích và lý do của cuộc thử nghiệm, chẳng hạn như hỏi họ những gì họ nghĩ đang xảy ra…
Bước 7. Tổ chức và phân tích dữ liệu
Ba hoạt động chính được yêu cầu khi kết thúc thử nghiệm: mã hóa dữ liệu, phân tích dữ liệu và viết báo cáo thử nghiệm. Mã hóa dữ liệu có nghĩa là nhà nghiên cứu cần lấy thông tin từ các phép đo và thiết lập một tệp máy tính để phân tích dữ liệu. Quy trình này bắt đầu với việc làm sạch dữ liệu để đảm bảo rằng không nhập dữ liệu bất thường vào tệp máy tính thông qua các lỗi đánh máy hoặc lỗi sai. Xin vui lòng đọc chuyên mục phân tích dữ liệu ban đầu.
Sau khi mã hóa dữ liệu, nhà nghiên cứu bắt đầu phân tích so sánh các nhóm về mặt kết quả. Đây là trọng tâm của phân tích thử nghiệm và nó cung cấp thông tin hữu ích để trả lời các giả thuyết hoặc câu hỏi nghiên cứu trong nghiên cứu. Thống kê được lựa chọn là thống kê so sánh nhóm, chẳng hạn như t-test hoặc các phân tích tham số của thống kê phương sai (ví dụ: ANOVA, ANCOVA, MANOVA, MANCOVA). Bạn có thể tìm thấy những cách phân tích thống kê này trong cơ sở dữ liệu này của chúng tôi.
Bước 8. Phát triển một báo cáo nghiên cứu thử nghiệm
Một bản báo cáo thử nghiệm tuân theo một định dạng tiêu chuẩn, thường bao gồm các thông tin về:
- Người tham gia
- Thiết kế thử nghiệm
- Sự can thiệp và vật liệu
- Kiểm soát các biến ngoại lai
- Phát triển đo lường hoặc quan sát
Phong cách viết học thuật, quan điểm khách quan, công bằng là một yêu cầu cần thiết.
Tài liệu tham khảo
- Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative (pp. 146-166). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
- Lovely Professional University. Methodology of Educational Research and Statistics. Produced & Printed by Laxmi Publications (P) LTD, 2014. No 113, Golden House, Daryaganj, New Delhi-110002 for Lovely Professional University Phagwara
- Johnson, R. B., & Christensen, L. (2019). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Sage publications.
